De Bongerd

De Bongerd vormt het Hart van Oost. Doel is om het Hart weer levendig te krijgen. Dit betekent het aantrekken van functies die zich blijvend willen vestigen in Oost. De wens van veel bewoners is de komst (terugkeer) van een supermarkt. De rol van de gemeente hierbij is het verruimen van de (bouw)mogelijkheden, zodat het voor eigenaren en initiatiefnemers aantrekkelijk wordt om te investeren. Ook de locatie van de Galamaschool biedt nieuwe ruimte voor initiatieven die bij de wijk passen. Hierbij moeten afwegingen gemaakt worden in relatie tot de gevolgen voor zowel ’s-Heerenberg breed en in Oost. Wat zijn economische effecten voor Oost en omliggende centra, veilige (langzaam-) verkeersroutes verus verkeer(soverlast), toename van verharding versus het vergroenen en tegengaan van hittestress?

Het is geen eenvoudige opgave om aan de wensen en belangen van veel verschillende partijen recht te doen. De mogelijkheden om de Bongerd te programmeren zijn verkend door middel van een onderzoek naar functies die zich kunnen vestigen en die ook voor een langere termijn succesvol kunnen zijn. Daarbij is ook specifiek ingezoomd op de komst van een supermarkt.

Met de conclusies uit dit onderzoek is een ruimtelijke verkenning gemaakt van wat, tussen al deze belangen, een mogelijke ontwikkelrichting zou kunnen zijn. Dit heeft geleid tot constructieve houding van eigenaren, betrokken bewoners en wordt er gesproken met de Lidl over hoe een eventuele supermarkt hierin kan passen.

Om helderheid te geven over het speelveld waarbinnen een ontwikkeling tot stand kan komen dat recht doet aan het spanningsveld tussen meerdere belangen heeft het college uitgangspunten voor de planontwikkeling vastgesteld waarmee grondeigenaren hun eigendom kunnen ontwikkelen.

In de ruimtelijke verkenning wordt gezocht naar een plek voor een gezondheidscentrum, een bedrijfsverzamelgebouw voor ambachtelijke en circulaire bedrijven, een supermarkt en aanvullende functies zoals de snackbar, en woningen. Daarbij is het ook belangrijk dat het gebied vergroend. De hittestress is groot in Oost en om het centrum ook voor de toekomst leefbaar te houden wordt onderzocht hoe de totale verharding af kan nemen ten opzichte van groen.

In de visie ’s-Heerenberg-Oost is de locatie De Bongerd benoemd als ‘levendig centrum met aandacht voor groen en parkeren’. Hieruit spreekt de wens van de bewoners om de oude glorie van de wijk te herstellen. Ooit ontworpen als een moderne wijk met een eigen winkelcentrum die voor levendigheid stond. Een plek waar bewoners elkaar tegen kwamen en een praatje konden maken. Bewoners voelden zich er thuis en met trots vertelden ze dat ze in Oost woonde.

In 2023 was van dit beeld weinig meer over. De levendigheid is verdwenen en het trots zijn op de wijk, is er ook niet meer. In 50 jaar tijd is er veel veranderd. Door schaalvergroting, de komst van internetwinkels en toegenomen mobiliteit kunnen kleine middenstanders zich moeilijk handhaven in een woonwijk. Het gebied ‘De Bongerd’ is het toonbeeld van een locatie waar winkels moesten sluiten. De uitstraling vermindert, het gebied verloedert en er ontstaat een gevoel van onveiligheid. Het hart van de wijk is veranderd in een plek zonder functie en aantrekkingskracht. De gevolgen voor de leefbaarheid van de wijk nemen toe. De visie ’s-Heerenberg-Oost heeft deze problematiek breed op tafel gelegd en prioriteit gegeven.